Luke 13

Anitâhâlen biwinenŋaŋe kepeim mannom.

1Yawu sâm ekyongop sâp yanâk lok nombotŋaŋe Yesuhâlen ari den pat yuwu sâm ekuwi. “Galilaia ambolipŋaŋe noniŋ bulimakao gâim Anitâhât hotom uwi sâp yan kiap âlâ, kutŋe Pilato sâm, yâkŋe tembe lâulipŋe hâŋgânyongomu Galilaia ambolipŋe yongoŋetâ hepyeŋe gemu noniŋ bulimakao hepŋe orop oset guset olop.” 2Yawu sâm ekuŋetâ yuwu sâm ekyongop. “Pilatoŋe tembe lâulipŋe hâŋgânyongomu yawu yongowi yakât yuwu mon sâmai. “Muwi yeŋgât tosa bâleŋe yaŋeâmâ Galilaia lok ondop yeŋgât tosa ya wangim amokŋan miap.” 3Yawu ki tap. Yawu gârâmâ yeŋe orotmemeyeŋe bâleŋe ki pilâm Anitâhât den lâunomai otmuâmâ yawuâk matŋe yiŋgimu menomai. Otmu yakât den âlâ torokatmâ sâmune nâŋgâŋet. 4Yerusalem kapi ambolipŋe kâi nombotgen kalimbu Siloam hem topŋan kinŋetâ kândun kum ge kurihiyehop ya yeŋgât yuwu ki sânomai. “Tosayeŋe bâleŋe yaŋeâmâ Yerusalem kapi ambolipŋe nombotŋe yeŋgât tosayeŋe wangiop. Yakât otmâ hân ya kândun kum ge kurihiyekmu muwi.” Yawu ki tap. 5Yakât otmâ âlâku sâmune nâŋgâŋet. Yeŋe orotmemeyeŋe bâleŋe ki pilâm Anitâhâlen biwiyeŋaŋe kepeinomai otmuâmâ yengu yawuâk hiliwahonomai.”

6Den ya sâm tiŋ pilâm den âlâen hâum yuwu sâm ekyongop. “Lok âlâŋe koset âlâ kalop. Koset ya pato otmâ bulâŋe kinbuapgât sâpŋe tetemu taka amboŋaŋe bulâŋe hâuwe sâm ekmu bia olop. 7Yakât otmâ kalam galemŋe yuwu sâm ekuop. “Bulâŋe hâuwe sâm ekmune biatmu yu yambu kalimbu oap. Yakât otmâ koset ya kârâm pilârâ ge iâk.” Yawu sâop.

8Sâmu sâop. “Lok pato, pilârâmâ yambu yu inâk kinâk. Hâmbâi topŋe lawitmâ pitimunŋe yanâmâ bulâŋe kinbuap. 9Yâhâ ki kinbuap otmuâmâ kârâm pilâmune ge imbuap.” Yawu.”

Tatmâ nâŋgâ nâŋgâ sâpŋan Yesuŋe imbi âlâ heŋgeŋguop.

10Tatmâ nâŋgâ nâŋgâ sâp âlâen Yesuŋe opon kâmbukŋan yâhâm den kâsikum yiŋgiop. 11Den kâsikum yiŋgiop sâp yan imbi âlâ talop yamâ weke bâleŋaŋe mâŋgâemu kun kândâtŋe konok otmâ pareŋe manmâ gamu yambuŋe kâi nombotgen kalimbu pesuk sâop. 12Yesuŋe imbi ya ekmâ kunŋan mem yuwu sâm ekuop. “Imbi, yiwereŋeâk âlepŋe otbuat.” 13Yawu sâm kunŋan memu kuwihakmâ tâŋ tâŋâk kinmâ Anitâ mepaeop.

14Yâhâ Yesuŋe tatmâ nâŋgâ nâŋgâ sâpŋan imbi ya heŋgeŋguop gârâmâ miti emetŋahât galemŋaŋe galemŋaŋe nâŋgâmu bâlemu lohimbi yuwu sâm ekyongop. “Nep tuhu tuhuhât sâpŋe yamâ hilâm nombolân konok tap yan takaŋetâ heŋgemyongombâpgât dop. Yawu gârâmâ tatmâ nâŋgâ nâŋgâ sâpŋan imbi heŋgeŋguap yu ekmune dondâ bâleap. Ya ki orotŋe.”

15Yawu sâmu Yesuŋe purik pilâwaŋgim yuwu sâop. “Bâe, yen lok perâkŋe. Tatmâ nâŋgâ nâŋgâ sâpŋe ârândâŋ yeŋe doŋgi bulimakaoyeŋe pekeâmbâ holaŋyekmâ dâim ari to yiŋginomaihât dop tap. Yawu gârâmâ doŋgi me bulimakao umutyeŋe bia yakât nâŋgâmune tâŋât otmap. 16Yâhâ imbi yuâmâ Awarahamgât senâmbâ gâtŋe. Yawu gârâmâ Satangât weke bâleŋaŋe mâŋgâemu pareŋe otmâ manmâ gap. Nâŋe tatmâ nâŋgâ nâŋgâ sâpŋan heŋgeŋgumune ki bâleap.” 17Yawu sâm ekyongomu sâm ge katbiŋe nâŋgâm aŋulakbi. Yâhâ lohimbi inŋaŋe Yesuŋe olop miop ya ekmâ heroŋe otbaŋgiminiwi.

Bândup yakât topŋe

(Mataio 13:31-33 Mareko 4:30-32)

18Yesuŋe yuwu sâm ekyongop. “Anitâhâlen biwiyeŋaŋe kepeim manŋetâ tihityeŋe otmap yakât topŋe teteâkgât wuân denân hâum sâmune nâŋgâŋetâ keterakbuap? 19Yuân hâum sâmune nâŋgâŋet. “Nak âlâ kutŋe bândup yamâ lok âlâŋe kehetŋe âlâ mem ari kalamŋan kalop. Katmu tatmu kâmŋe ga takam yaŋak yâhâm kâlep pato otmu nâi wosapâ wosapâ taka awatŋe kun kunŋan kerem tatmai.” Yawu sâop.

Matuk keluŋe yakât topŋe

20Otmu torokatmâ yuwu sâm ekyongop. “Lok komotŋe komotŋe wosapâ wosapâ mansaiŋe biwiyeŋe nâhâlen katmâ tem lâunihiŋetgât yeŋe ari nâhât den pat âlepŋe ekyongonomai. 21Yakât topŋe teteâkgât den âlâen hâum sâmune nâŋgâŋet. Imbi âlâŋe dâmbia golaŋguwuap. Golaŋgumâmâ matuk mendâremu keluŋe gemu dâmbia orop menduhumu ukenŋe bâleŋe otbuap. Dop yawu.” Yawu sâop.

Himbimgât mâtâpŋe yamâ gâwik gâwikŋe

(Mataio 7:13-14,21-23)

22Yerusalem kapi pato yakât mâtâp arap ya hâlâŋmâ kapi tipi tapi tap. Kapi yan ari Yesuŋe Anitâhât den lohimbi kâsikum yiŋgiop. 23Yawu otmu lok âlâŋe yuwu sâm Yesu âikuop. “Lok pato, yuwu sâm âihohowe. Lok getek âlâ himbimân yâhânomai me girawu?”

24Sâmu sâop. “Himbimgât mâtâp yamâ gâwik gâwikŋe. Yakât otmâ yapâ lohimbi sambeŋe arine sâmâmâ hâmbiŋ gumbiŋ otmâ hâum pâpgunomai. Yakât otmâ yeŋe mâtâp ya tâŋ tâŋâk watmâ arinomai. Yakât yuwu sâmune nâŋgâŋet. 25Nâ mâtâp amboŋe. Yakât otmâ mâtâp maŋguyiŋgimune lok dondâhâlâkŋe arine sâm hâum pâpgum amutgen kinmâ yuwu sânomai. “Lok pato, nâŋgâningirâ gane.”

Sâŋetâ sâwom. “Nâ ki nâŋgâyiŋgian. Yen wonân?”

26Yawu sâm âiyongomune yuwu sâm eknohonomai. “Gâŋe kapinenŋan taka tatmâ den kâsikum ningirâ orowâk tatmâ sot newin.”

27Sâŋetâ sâwom. “Yen wonân? Nâ ki nâŋgâyiŋgian. Yeŋe orotmeme bâleŋe otmai. Yakât otmâ ariŋet.” Yawu sâwom. 28Yâhâ hâmbâi mâne Anitâŋe yen mem ketetyekbuap. Yawu otmâ Awaraham, Isaka, Yakop, otmu Anitâhât poropetelipŋaŋe tatmâ sot nem heroŋe otbaŋginomai ya yekmâ yeŋe tep bâle nâŋgânomai. Yawu otmâ hâhiwin nâŋgâm hu halak tuhumbisâi. 29Yakât otmâ yuwu sâmune nâŋgâŋet. Sâp yanâmâ lok topŋe topŋe, emetsenŋe ga takamap yakembâ otmu purik sâmap yakembâ, otmu torehen torehen kiŋgitŋe orowâkŋe taka menduhuakmâ nem heroŋe otŋetâ Anitâŋe tihityeŋe otbuap. 30Yâhâ lohimbi nombotŋaŋe yeŋahâlâk nâŋgâŋetâ yahatmap yaŋe Anitâ orop ki tatnomai. Yâhâ nombotŋaŋe yeŋahât nâŋgâŋetâ gemu huruŋ huruŋ manmai yamâ Anitâŋe meyekmu ikŋan torokatnomai.

Yesuŋe Herotgât sâop.

(Mataio 23:37-39)

31Sâp yanâk Parisaio lok nombotŋaŋe ari yuwu sâm Yesu ekuwi. “Herotŋe gohowe sâm oap. Yakât otmâ kapi yu pilâm âlâengen ari.”

32Sâŋetâ sâop. “Sâp yuâmâ weke bâleŋe watyekmâ mansan. Otmu kundat otmâ mansai ya heŋgemyongom mansan. Yâhâ hândâhân yuwuâk otbom. Yâhâ halihu nep sâm nihiop ya tuhum pesuk pilâwom.” Den ekyongoan yu Herot, lok perâkŋe ya, ekunomai. 33Nâŋe yuwu sâmune nâŋgâŋet. Anitâhât poropetelipŋaŋe ikŋahât den sâminiwi ya kerek Yerusalem kapi ambolipŋaŋe yongoŋetâ muwi. Yakât otmâ âun hândâhân âi tuhuwom. Gârâmâ halihuâmâ Yerusalem kapiân ari âi tuhum pesuk pilâwom.”

Yesuŋe Yerusalem kapi ambolipŋe yeŋgât topŋe nâŋgâop.

34Yawu sâm ekyongom Yerusalem kapi ambolipŋe yeŋgât tepŋe nâŋgâm yuwu sâop. “Bâe, Yerusalem kapi ambolipŋe yeŋgât topyeŋe yuwu tap. Yeŋgâlen âi meŋetgât Anitâŋe ikŋe hoŋ bawalipŋe hâŋgânyongomu takaŋetâ yongom mem ge katyekmai. Yakât otmâ den âlâen hâum yuwu sâwe. Pâi mâmâŋaŋe kurâk sâm nanlipŋe dâiyekmâ kuratyongomu tatmai. Yakât dopŋeâk menduhuyekmune nâhât hikinan manŋetgât sâman. Yamâ yeŋe nâhât hâkâŋ otmâ mansai. 35Yawuhât Anitâŋe betyongomu kasalipyeŋaŋe taka yongom watyekŋetâ kapi yu kâwurumŋaŋak kinbuap. Yakât otmâ nâŋe pilâyekmâ ariwom. Benŋe sâp âlâen âwurem takamune nekmâ yuwu sâm eknohonomai. “Anitâ Kutdânenŋaŋe tihitnenŋe otbe sâm mat hâŋgângohomu takat. Yakât otmâ biwinenŋaŋe heroŋe pato naŋgain.” Yawu sâm eknohonomai.” Yesuŋe yawu sâop.